utworzone przez Paweł Nowakowski | 15 12 2016 | Aktualności
Pan Ryszard Górniak od lat związany jest z Iłżą. Dzięki „słabości”, którą ma dla naszego miasta, Muzeum Regionalne wzbogaciło się o dziesiątki cennych eksponatów a biblioteka muzealna otrzymała wiele unikatowych książek. Mecenas z Krakowa nie ograniczył się tylko do przekazywania darów ale sam zorganizował w iłżeckim muzeum dwie wystawy – Przywrócić Iłży blask (2012 r.) i Bona Sforza – polska królowa z Włoch (2013 r.) Dzięki wsparciu Panu Ryszarda wydano także pozycję pt. Iłża miasto kościelne.
Nie uszła Jego uwagi również działalność naszego Stowarzyszenia. Już we wrześniu otrzymaliśmy pierwszą transzę darów z Krakowa. W ubiegłym tygodniu dojechały kolejne prezenty, które wypełniały piękną zabytkową skrzynię. Otrzymaliśmy m.in. dwie repliki XVIII wiecznych kostiumów (koszule, liberie, buty, peruki, czapki, kamizelki, spodnie) obrazy biskupów krakowskich, latarnię, kinkiety i unikatowe książki.
Jesteśmy wdzięczni i dziękujemy Panu Ryszardowi za ten miły i cenny wyraz sympatii dla naszego Stowarzyszenia.
utworzone przez Paweł Nowakowski | 7 12 2016 | Aktualności, Historia Iłży, Iłża
W dniu 5 grudnia 2016 r., w Publicznej Szkole Podstawowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Iłży, odbyło się wręczenie nagród konkursu plastycznego „Zabytki Iłży”. Konkurs został przeprowadzony z inicjatywy Iłżeckiego Towarzystwa Historyczno-Naukowego i wzięło w nim udział około 130 uczniów szkół podstawowych z Iłży, Pakosławia, Jasieńca Iłżeckiego i Seredzic. Prace wykonano w różnorodnych technikach, z wykorzystaniem oryginalnych materiałów, np. skorupki jaj, kora, sól. Konkurowano w 12 kategoriach.
Główną ideą konkursu było pozyskanie grafik do kalendarza „Zabytki Iłży 2017”. Pragnęliśmy, aby było to wydawnictwo wyjątkowe, dlatego nadaliśmy mu profesjonalną oprawę graficzną. Oprócz tego do rysunków dołączono krótkie charakterystyki prezentowanych obiektów oraz historyczne daty związane z naszym miastem.
Za organizację konkursu z ramienia Stowarzyszenia odpowiadali: p. Dorota Plata, p. Dorota Sałamońska, p. Witold Plata. Koncepcję graficzną kalendarza, skład i przygotowanie do druku wykonał p. Norbert Jastalski.
Laureaci konkursu „Zabytki Iłży”
- Katarzyna Baran, kl. VI PSP Iłża (kategoria: Kopiec Tatarski)
- Sylwia Siwiec, kl. VI PSP Jasieniec Iłżecki (Kościół św. Franciszka)
- Jakub Jabłoński, kl. V PSP Pakosław (Ratusz)
- Maria Boćkowska, kl. IV PSP Iłża (Dzwonnica)
- Oliwier Gonciarz, kl. VI PSP Jasieniec Iłżecki (Kapliczka zamkowa)
- Oskar Celuch, kl. IV PSP Seredzice (Zamek)
- Magdalena Stankiewicz, kl. VI PSP Jasieniec Iłżeckie (Piec garncarski)
- Natalia Borkowska, kl. IV PSP Seredzice (Kościół Św. Ducha)
- Mateusz Piątkowski, kl. V PSP Iłża (Muzeum)
- Natalia Łygan, kl. IV PSP Iłża (Wieża główna/baszta)
- Ernest Matysiak, kl. V PSP Iłża (Mauzoleum)
- Karolina Durasiewicz, kl. IV PSP Iłża (Kaplica Szyszkowskich)
Przyznano także dwa wyróżnienia, jedno dla Sandry Kuc (PSP Pakosław), drugie dla Jakuba Fręchowicza (PSP Iłża). Poza konkursem wybrano rysunek na stronę tytułową kalendarza. Jego autorem jest Staś Góralski (5 lat)
Atrakcyjne zestawy nagród został ufundowany przez Urząd Miejski w Iłży, Instytut Pamięci Narodowej Delegatura w Radomiu i Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe. Każdy z laureatów i wyróżnionych otrzymał także po egzemplarzu kalendarza.
Dziękujemy Dyrekcji PSP w Iłży za pomoc w zorganizowaniu uroczystości oraz dh. Władysławowi Jastalskiemu wraz z p. Dorotą Sałamońską, p. Łukaszem Babulą i p. Maciejem Jaroszkiem za przygotowanie scenografii.
Kalendarz wydany został kosztem Urzędu Miejskiego. Będzie można go nabyć w Punkcie Informacji Turystycznej.
utworzone przez Łukasz Babula | 6 12 2016 | Aktualności, garncarstwo, Historia Iłży
Dzień 4 grudnia jest świętem nie tylko górników ale i tradycyjnym świętem garncarzy iłżeckich. W tym dniu wspominamy świętą Barbarę z Nikomedii – męczennicę chrześcijańską ściętą za wiarę na początku IV wieku (ok. 305 r.). Otacza ona opieką garncarzy, gdyż ich praca przy wybieraniu gliny podobna jest do pracy górników, a więc pełna trudu i niebezpieczeństw. W ciągu długiej historii istnienia iłżeckiego cechu garncarskiego zapewne zdarzały się przypadki, że garncarza kopiącego glinę przysypała ziemia. Ostatni taki wypadek wydarzył się w sierpniu 1966 roku kiedy to zasypany został Konstanty Ciepielewski, bardzo zasłużony dla powojennego garncarstwa iłżeckiego twórca lepiący głównie ceramikę figuralną.
Swoje święto tak opisuje jedna z garncarek – Stefania Ciepielewska, żona tragicznie zmarłego Konstantego:
„W Iłży było dużo garncarzy. Swoje święto obchodzili na Barbarę, bo tak samo jak górnicy kopali glinę w głębokich studniach. W tym dniu zamawiali w kościele mszę. Wszyscy świecili świece. […]
Na Barbarę szli do kościoła prosto od roboty, ubrudzeni gliną, pomalowani. Tak szli w to święto i nikt się z tego nie śmiał.”
Powracając do tradycji zapalania światła oraz chcąc uczcić zmarłych garncarzy, Iłżeckie Towarzystwo Naukowo Historyczne zapaliło znicze na grobach naszych najwybitniejszych ceramików pochowanych na cmentarzu starym.
Łukasz Babula
Grób Piotra i Stanisława Księżkich – obaj zginęli podczas II-wojny światowej
Grób Stanisława Kosiarskiego i jego córki Jadwigi – obok
Grób Wincentego Kitowskiego
utworzone przez Robert Celuch | 1 12 2016 | Aktualności, Iłża, zamek
W dniu 26 listopada 2016 r. miało miejsce niecodzienne wydarzenie. Na iłżeckim zamku, w nowo odrestaurowanej piwnicy, spotkało się grono osób, by posłuchać utworów Henryka Sienkiewicza. Pomimo listopadowej aury w spotkaniu uczestniczyło około 50 osób. Wśród publiczności znaleźli się młodzi i starsi mieszkańcy Iłży, przedstawiciele Rady Miejskiej z przewodniczącym Józefem Skrobiszem i radnymi Renatą Iluchin i Cezarym Ziembickim.
Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe zaprosiło do współpracy przy organizowaniu tego wydarzenia władze samorządowe, Dom Kultury, Muzeum Regionalne, przedsiębiorców i osoby prywatne. Dzięki panom Jackowi Wojtalowi, Pawłowi Chedzie, Cezaremu Ziembickiemu i Witoldowi Sępiołowi uczestnicy spotkania mogli rozgrzać się gorącą herbatą i kawą oraz poczęstować słodyczami, zasłuchać się i przenieść w świat sienkiewiczowskich powieści historycznych. Pan Paweł Cheda zadbał również o oprawę muzyczną wydarzenia. Osoby czytające fragmenty powieści zasiadały na replice zabytkowego krzesła użyczonego przez Muzeum Regionalne.
Spotkanie rozpoczął prezes Iłżeckiego Towarzystwa Historyczno-Naukowego pan Paweł Nowakowski, który przybliżył zgromadzonym historię miejsca, w którym się znaleźliśmy, cytując fragmenty inwentarzy lustracyjnych.
Wstęp i komentarze do czytanych fragmentów powieści Henryka Sienkiewicza przygotowała pani Barbara Celuch – nauczycielka języka polskiego iłżeckiego Liceum Ogólnokształcącego.
Pierwszy fragment powieści „Ogniem i mieczem” czytał pan Jerzy Dobrowolski, ubrany w okazały szlachecki kontusz. Pani Hanna Sępioł przeczytała fragment „Pana Wołodyjowskiego”. Fragment „Potopu” zaprezentował pan Witold Plata. Pani Małgorzata Cheda odczytała fragment „Quo vadis”, a pan Łukasz Babula fragment „Krzyżaków”, korzystając ze swojego ulubionego wydania tej książki, zawierającej bardzo ciekawe ilustracje.
Zamkowe spotkanie wpisuje się w obchody kończącego się już Roku Sienkiewicza, a w dniu 15 listopada przypadała setna rocznica śmierci pisarza.
Zapraszamy do obejrzenia fotografii wykonanych przez Łukasza Babulę, Roberta Celucha i Pawła Nowakowskiego.
utworzone przez Łukasz Babula | 23 10 2016 | Aktualności, Historia Iłży, Iłża
Dzień 22 października 1942 roku był kresem społeczności żydowskiej zamieszkującej Iłżę i kilka okolicznych mniejszych miejscowości. W tym roku przypada 74 rocznica tego tragicznego wydarzenia, które zostało upamiętnione przez członków Iłżeckiego Towarzystwa Historyczno-Naukowego symbolicznym zniczem złożonym przy pomniku na cmentarzu żydowskim.
Iłżeckie getto dla ludności żydowskiej zostało utworzone na początku grudnia 1941 roku. Miało charakter „otwarty”, jednak za opuszczenie tej wydzielonej części miasta groziła śmierć. To samo niebezpieczeństwo czekało na tych, którzy chcieli pomóc mieszkańcom getta. Ze względu na złe warunki bytowe, nakaz przymusowej pracy oraz okrucieństwo niemieckich żandarmów (m.in. w Iłży został zamordowany Icek Liberman – rabin z Lipska) życie Żydów było bardzo trudne i stale zagrożone. W skutek prowadzonych przez okupanta niemieckiego działań dążących do wyniszczenia ludności żydowskiej, ludność getta po wysiedleniu i transporcie kolejowym do obozu zagłady w Treblince została tam uśmiercona w komorach gazowych. Należy dodać też, że kilku Żydów pochodzących z Iłży zginęło także w KL Auschwitz. Działo się to na przestrzeni 1942 i 1943 roku.
Dzień likwidacji getta został upamiętniony po raz pierwszy. Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe uczciło dawnych mieszkańców Iłży pochodzenia żydowskiego zapaleniem światła – symbolu życia i pamięci. W tym roku 22 października wypadał w sobotę, a więc w szabat. Zgodnie z tradycją żydowską, samo wejście na cmentarz i zapalenie znicza odbyło się po zachodzie słońca.
Łukasz Babula
