utworzone przez Barbara Celuch | 20 01 2020 | Aktualności
Styczeń to miesiąc ważnych wydarzeń, o których warto pamiętać i zachęcać innych do wspomnień oraz poznawania lokalnej historii. W naszym miasteczku wiele jest miejsc upamiętniających wydarzenia historyczne a także postaci, które wywarły wpływ na polską kulturę. Zbliżająca się data 22 stycznia, z pewnością wielu osobom kojarzy się z wybuchem powstania styczniowego, o którym przypominają mieszkańcom nazwy ulic, groby i tablice pamiątkowe (zapraszamy do przeczytania wpisu na naszej stronie). Niewielu Iłżan wie, choć to grono sukcesywnie się powiększa, że tego dnia urodził się Bolesław Leśmian (1877 r.) natomiast w roku 1942, również 22 stycznia, zmarła w Iłży Teodora Lebenthal, zwana Dorą. Wielu badaczy biografii Bolesława Leśmiana twierdzi, że była ona miłością jego życia.
Pamiątek i miejsc przybliżających sylwetkę tego genialnego poety jest w Iłży zaskakująco wiele. W związku ze zbliżającą się datą zachęcamy do odwiedzenia Izby Pamięci Bolesława Leśmiana, która mieści się na Placu 11 listopada nr 2. Można tu odnaleźć ducha epoki, poznać biografię poety i historię jego rodziny, zobaczyć ciekawe fotografie, obrazy, meble.
Kolejnym miejscem jest, unikatowa i jedyna w Polsce, Biblioteczka Pana Leśmiana, która znajduje się w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Iłży, na ostatnim piętrze, przy ulicy Warszawskiej 4. W przytulnym pomieszczeniu znalazły swoje miejsce różne wydania poezji Leśmiana, opracowania jego twórczości i biografii.
Jest jeszcze jedno niezwykłe, jakby zagubione i tajemne miejsce – ogród „Malinowy chruśniak”, znajdziecie go przy ulicy Podzamcze, na lewo od schodów prowadzących na zamkowe wzgórze, za domem Sunderlandów.
Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe, w gronie przyjaciół i sympatyków, po raz kolejny uczci wydarzenia i osoby spotykając się przy tablicy poświęconej Teodorze Lebenthal na iłżeckim cmentarzu. Tutaj przywołamy pamięć o Bolesławie i Dorze, a potem udamy się na groby powstańców styczniowych znajdujące się na tym cmentarzu, by przypomnieć historię tego wydarzenia.
Zapraszamy w dniu 21 stycznia 2020 r. o godzinie 16.00 przy
bramie cmentarza od strony schodów.
utworzone przez Paweł Nowakowski | 19 06 2017 | Aktualności
We wtorek (13.06.) odbył się finał konkursów związanych z twórczością Jana Brzechwy, nazwanych Akademią Pana Jana. Wzięły w nim udział przedszkolaki i dzieci młodszoszkolne z terenu Gminy Iłża, które konkurowały w trzech kategoriach: plastycznej, recytatorskiej oraz ze znajomości wierszy (poety – patrona) i iłżeckich legend. Z pewnością Akademia nie była wydarzeniem standardowym. Na jej nietuzinkowość wpłynęło: zaangażowanie organizatorów, format zaproszonych gości, lokalizacja, oprawa, atrakcyjne upominki i niezwykłe nagrody dla zwycięzców. Organizatorzy – Muzeum Regionalne w Iłży, Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna, Publiczna Szkoła Podstawowa w Iłży, Samorządowe Przedszkole w Iłży, Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe oraz pomysłodawca i spiritus movens idei Norbert Jastalski dołożyli wszelkich starań aby impreza miała jak najwyższy poziom i profesjonalną oprawę. Nasze Towarzystwo włączyło się do Akademii przez przygotowanie miejsca finału – Malinowego Chruśniaka, co wpisuje się jednocześnie w obchody Iłżeckiego Roku Leśmianowskiego.
Podejmując znaczny wysiłek organizacyjny, w pierwszej kolejności chcieliśmy przekonać dzieci, że biorą udział w ważnym konkursie. Każdy z własnego doświadczenia wie, że najlepiej zapamiętujemy wydarzenia, które były bardzo przyjemne lub bardzo bolesne. Uczestnikom pragnęliśmy dostarczyć tych pierwszych, choć z pewnością były i te drugie związane z goryczą porażki. Dlatego każde dziecko biorące udział w Akademii otrzymało upominki. Były to czapeczki, smycze, książki z wierszami patrona. Zwycięzcom natomiast, trzem w każdej kategorii, wręczono rzeźby legendarnej iłżeckiej kaczki, specjalnie wykonane na tę okazję przez Norberta Jastalskiego. Artysta zaprojektował również całą oprawę wizerunkową i plastyczną Akademii.
Nie zapomnieliśmy o przygotowaniu dla uczestników przyjemności bardziej przyziemnych. Lody malinowe od Państwa Nowaków i Znikomki z rogalikami drożdżowymi od Państwa Sikorskich smakowały wszystkim a spragnieni mogli napić się wody lub oranżady od Pana Karola Góralskiego.
Niezwykle ważni dla finału Akademii byli goście. Ucieszyli nas swoim przybyciem przedstawicieli miejscowych władz, instytucji kultury i szkolnictwa. Honorowym gościem była Pani Krystyna Brzechwa, córka poety, której obecność dodała Akademii szczególnego splendoru. Z jej rąk zwycięzcy recytacji otrzymali swoje trofea. Pani Brzechwa mogła przyjechać do Iłży dzięki staraniom i ofiarności Pana Adama Bałucha, właściciela Domu Sunderlandów i Malinowego Chruśniaka. Odwiedzili nas także zwycięzcy XVII Konkursu Recytatorskiego, zorganizowanego przez Muzeum Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawiskach. Mogliśmy usłyszeć jak interpretują leśmianowskie wiersze. Na finał Akademii przybył również Pana Kazimierz Latuch, dziennikarz Kuriera Zamojskiego i znawca biografii i twórczości Leśmiana.
Mamy nadzieję, że wszystkie nasze starania stworzyły widowisko, które będzie dobrze wspominane przez jego uczestników a w przyszłości będzie zachętą do wzięcia udziału w podobnych konkursach.
Finaliści poszczególnych kategorii
Recytacja:
I miejsce (złota kaczka) – Maksymilian Janiec z Samorządowego Przedszkola w Iłży
II miejsce (srebrna kaczka) – Maja Gazarkiewicz z Samorządowego Przedszkola w Iłży
III miejsce (brązowa kaczka) – Maja Zaborska z kl. I Publicznej Szkoły Podstawowa w Iłży
Konkurs plastyczny (ilustracje do wierszy J. Brzechwy):
I miejsce (złota kaczka) – Natalia Ocios z Publicznej Szkoły Podstawowej w Jasieńcu Iłżeckim
II miejsce (srebrna kaczka) – Bartosz Myszka z Publicznej Szkoły Podstawowej w Pakosławiu
III miejsce (brązowa kaczka) – Zosia Paszek z Samorządowego Przedszkola w Iłży
Quiz drużynowy:
I miejsce (złota kaczka) – dla drużyny z Publicznej Szkoły Podstawowej Stowarzyszenia i Rozwoju Wsi Krzyżanowice i Okolic
II miejsce (srebrna kaczka) – dla drużyny z Samorządowego Przedszkola w Iłży
III miejsce (brązowa kaczka) – dla drużyny z kl. III c Publicznej Szkoły Podstawowej w Iłży
Sponsorzy i dobroczyńcy Akademii Pana Jana:
- Jadwiga i Kazimierz Sielwanowscy
- Lodziarnia Państwa Nowaków
- Cukiernia „Delicja” Państwa Sikorskich
- Wytwórnia Wód „Gustaw” Państwa Góralskich
- Drukarnia „Intro” Państwa Rogalskich
- Fundacja „Freso”
- Wideofilmowanie Państwa Kromerów
- Pan Paweł Cheda
Paweł Nowakowski
Altanka zapełniła się upominkami (fot. N. Jastalski)
Jeszcze nie wiadomo kto otrzyma nagrody (fot. N. Jastalski)
Jury konkursu recytatorskiego (fot. N. Jastalski)
Pani Krystyna Brzechwa, p. Adam Bałuch i p. Małgorzata Cheda, wszyscy w pewien sposób związani z Sunderlandami (fot. N. Jastalski)
Finalistka XVII Konkursu Recytatorskiego w Stawiskach
Maksymilian otrzymał złotą kaczkę z rąk Pani Krystyny Brzechwy (fot. N. Jastalski)
Najbardziej utytułowaną grupą były dzieci z Przedszkola Samorządowego w Iłży (fot. N. Jastalski)
Scenografia harmonizowała się z otoczeniem (fot. N. Jastalski)
Kolejka po malinowe lody w Malinowym Chruśniaku (fot. N. Jastalski)
utworzone przez Łukasz Babula | 10 06 2017 | Aktualności, Iłża, Rok leśmianowski
Ogród przy dawnym domu Sunderlandów wkrótce napełni się radosnym gwarem dzieci, które przyjdą wraz z opiekunami oraz gośćmi zaproszonymi do tego szczególnego miejsca na przygotowywaną przez Muzeum Regionalne w Iłży Akademię, której inauguracja odbędzie się we wtorkowe przedpołudnie trzynastego czerwca. W wydarzeniu weźmie także udział córka patrona Akademii – Pani Krystyna Brzechwa, która po raz kolejny odwiedzi Malinowy Chruśniak, miejsce, w którym chyba czuje się najlepiej w Iłży.
Akademia, czyli piknik rodzinny pośród starych drzew, któremu towarzyszą zmagania recytatorskie i plastyczne, nie urzeczywistniła by się gdyby nie zaangażowanie Iłżeckiego Towarzystwa Historyczno-Naukowego, którego członkowie brali udział w pracach przygotowawczych już od wczesnej wiosny. Do osób z Towarzystwa, którzy ofiarowali swój czas i pomoc należą: Paweł Nowakowski, Władysław Jastalski, Ela Siwiec, Rafał Ziętek, Witold Plata, Ela Pająk, Witold Sępioł, Małgorzata Fręchowicz oraz Łukasz Babula. Wspierały nas również iłżeckie instytucje: Muzeum Regionalne czyli Beata Bujakowska i Barbara Adamus, Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna, a także Publiczna Szkoła Podstawowa w Iłży. Pomagali również Paweł Cheda, Anna Sepioł, Małgorzata Ziomek, Grzegorz Pączek i inni. Czas spędzony przy wspólnej pracy jeszcze bardziej zacieśnił nasze przyjacielskie stosunki.
W ciągu ostatnich dni udało się wykonać i uzupełnić brakujące części płotu, ułożyć kamienie na schodach, dokończyć naprawę altanki, ustawić pozostałą resztę ławek, a przede wszystkim po raz kolejny wygrabić i uporządkować teren. Wszystkie te prace miały na celu przystosowanie przestrzeni ogrodu do odwiedzania i spędzania w nim beztroskich chwil oraz do przyszłych wydarzeń kulturalnych. Zadanie to było dość trudne, gdyż przede wszystkim starano się, aby każde działanie służyło uwypukleniu naturalnych walorów łagodnie opadającego zbocza, na którym usytuowany jest Malinowy Chruśniak.
Oprócz działalności przy kamienicy Sunderlandów w związku z Akademią powstały również
materiały mające promować zarówno samo wydarzenie, jak i jego miejsce. W placówkach będących współorganizatorami (Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Iłży, Publiczna Szkoła Podstawowa w Iłży, Samorządowe Przedszkole w Iłży) stanęły roll-upy, które przedstawiają scenerię finału Akademii.
Należy pamiętać, że oprócz patronatu Jana Brzechwy, nad Akademią swoje opiekuńcze skrzydła rozpościera też legendarna iłżecka kaczka. Jej statuetki zostały dziś rano (09.06) przyznane najlepszym pracom plastycznym.
Łukasz Babula
utworzone przez Paweł Nowakowski | 30 05 2017 | Aktualności, Rok leśmianowski
Ostatnie dni przyniosły nawałę wydarzeń związanych z Towarzystwem Historycznym i Iłżeckim Rokiem Leśmianowskim. Przyjazd Pana Adam Bałucha pobudził intensywność prac w Malinowym Chruśniaku. Mimo to, realizacja zadań nie przebiega tak szybko i efektywnie jakbyśmy sobie tego życzyli. Wszyscy mamy obowiązki zawodowe i domowe, nie każdy potrafi i może wygospodarować czas i siły na dodatkową działalność.
Krótkie podsumowanie dokonań w chruśniaku: przycięliśmy owocowe drzewa, wykarczowaliśmy i wykosiliśmy samosiewki, zasadziliśmy maliny, ciągle naprawiamy altanę, zainstalowaliśmy trzy duże ławy, wykonaliśmy schody i poprawiliśmy niektóre fragmenty ogrodzenia oraz postawiliśmy nowe płoty.
Cieszy i napawa optymizmem fakt, że pomagają nam osoby spoza Stowarzyszenia. Sprawami zieleni w przydomowych ogródkach zajęła się Pani Małgorzata Ziomek, w ogrodzie sadziły kwiaty i pieliły maliny Panie Barbara Adamus i Beata Bujakowska, deski na ławy otrzymaliśmy od Państwa Sikorskich, drewno na słupki i rygle podarowała Pani Lucyna Lipczyńska, deski do altany podarował Pan Sławomir Szewczyk, w porządkach pomagał Pan Krzysztof Niewęgłowski, altankę wzmocnił i odnowił Pan Mirosław Babula. W tym tygodniu zostanie ona pokryta gontem dzięki ofiarności Pana Kazimierza Sielwanowskiego.
26 maja rozpoczęły się w Iłży XXXI Dni Leśmianowskie. Program pierwszego dnia obfitował w wiele wydarzeń, począwszy od wykładu inauguracyjnego wygłoszonego przez prof. Dariusza Trześniowskiego, przez czytanie poezji Leśmiana i uroczystą sesję Rady Miejskiej, po otwarcie Izby Leśmiana. Na zaproszenie władz przybyła do Iłży jako gość specjalny Pani Krystyna Brzechwa, córka poety Jana Brzechwy i krewna Bolesława Leśmiana. Przekazała na rzecz miasta pamiątki rodzinne w tym obrazy namalowane przez siebie i Celinę Sunderland. Dary Pani Krystyny zostały już wyeksponowane w Izbie Leśmiana.
Choć ITHN nie brało udziału w przygotowaniu Dni Leśmianowskich miło nam było dostrzec, że pewne nasze pomysły zyskały akceptację organizatorów. Choć bukieciki wręczane na inauguracji obchodów nie były Mątewkami z pewnością możemy powiedzieć, że były ich siostrami. Podano także ciasto Znikomek, w jego powstaniu mieliśmy skromny udział. Także w nowo otwartej izbie wykorzystano niektóre z pomysłów naszego kolegi Norberta Jastalskiego. Być może zrealizowany zostanie także jego zamysł, ustawienia w oknie rzeźby Bolesława Leśmiana, która w godzinach nocnych będzie dyskretnie oświetlona blaskiem lampy „naftowej”.
Mimo natłoku oficjalnych wydarzeń niektórzy z zaproszonych gości odwiedzili miejsca związane z projektami Towarzystwa. Do Malinowego Chruśniaka przybyli Pani Krystyna Brzechwa, Pan prof. Dariusz Trześniowski, Pani Anna, córka prof. Jacka Trznadla, Pan Ryszard Górniak. Pani Krystyna przyjęła także zaproszenie do lodziarni Państwa Nowaków, której wystrój leśmianowsko-iłżecki zaprojektował i wykonał Norbert Jastalski. Artysta przy tej okazji wręczył Krystynie Brzechwie autorską rzeźbę legendarnej iłżeckiej kaczki, której kopie będą nagrodami w przyszłym konkursie poezji Jana Brzechwy – Akademia Pana Jana.
Paweł Nowakowski
Gospodarz Malinowego Chruśniaka Adam Bałuch (fot. P.N.)
Krystyna Brzechwa i Norbert Jastalski (fot. P.N.)
Przyjemnie posiedzieć (fot. P.N.)
Wiedza i uczucia leśmianowskie dziś spotkały się w ogrodzie (fot. P.N.)
Spotkanie w lodziarni państwa Nowaków (fot. N. Jastalski)
Złota kaczka wywołała uśmiech na twarzy Pani Krystyny (fot. Ł. Babula)
utworzone przez Łukasz Babula | 21 05 2017 | Aktualności
Altanka spoczywająca wśród starych jabłoni rosnących w ogrodzie przy kamienicy Sunderlandów w ostatnich dniach została przywrócona do życia i stanęła mocno na ziemi na wszystkich swoich sześciu nogach. W najbliższych dniach będzie odświeżona a jej konstrukcja oraz unikalny charakter i urok zostaną zachowane. Wymienione natomiast zostaną tylko spróchniałe drewniane belki oraz poszycie dachu. Altanka składa się z wielu elementów pochodzących z różnych lat, w tym najstarsze belki ciosane siekierą, zostały wykonane jeszcze przed drugą wojną światową i z pewnością pamiętają opowiadane tam historie rodzinne, w tym również te dotyczące znanych poetów. Wkrótce będzie można tam usiąść na malutkich ławeczkach, pod gontowym dachem i wypocząć oddychając powietrzem nasiąkniętym zapachem krzewów malinowych.
fot. N. Jastalski
fot. N. Jastalski
fot. N. Jastalski – Żuk kosmaty znaleziony pod podłogą altanki
fot. N. Jastalski – Podczas prac
